Inventaris van de historische liften

Welkom op de website van de inventaris van de historische liften van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Liften vormen een erfgoed op zich, tussen meubilair en onroerend goed, vaak onbekend, goed verborgen in het de gebouwen, meestal privé, en onlosmakelijk verbonden met de architectonische context. De inventaris van historische liften is een instrument om dit opmerkelijke erfgoed, dat getuigt van een schat aan knowhow, te begrijpen. Het legt de kennis vast op een moment terwijl dit erfgoed onderhevig is aan voortdurende evolutie vanwege de technische aspecten en de wettelijke beperkingen.

Het Koninklijk Besluit van 9 maart 2003 betreffende de veiligheid van liften vereist onder meer dat de eigenaars en beheerders ervan een risicoanalyse door een Externe Technische Controledienst (SECT) laten uitvoeren en een moderniseringsprogramma uitvoeren. Voor installaties van vóór 1958 waarvan de historische waarde door de regionale erfgoeddiensten is bevestigd, zijn de termijnen voor de naleving uitgesteld tot 31 december 2027, om te voorkomen dat zij overhaast worden gemoderniseerd met standaardoplossingen die vaak ongeschikt zijn voor de erfgoeddimensie. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft Homegrade van de Directie Cultureel Erfgoed van Urban.brussels de opdracht gekregen om vanaf oktober 2020 een wetenschappelijke inventaris van historisch waardevolle liften op te maken en om eigenaren over hun modernisering te informeren.

De liften in deze inventaris worden opgenomen op basis van criteria zoals authenticiteit, zeldzaamheid, algemene waarde met het gebouw, representativiteit als getuige van een type of merk. Elke lift waarvoor een gedetailleerd fiche werd aangelegd, werd gedocumenteerd, bezocht en gefotografeerd, behalve wanneer gezondheidsmaatregelen dit verboden. Deze analyse maakt het mogelijk het historische, esthetische, technische en zelfs sociale waarde van de lift vast te stellen.

In overeenstemming met de inventaris van het bouwkundig erfgoed, waarvan Elevator.heritage.brussels een thematische ontwikkeling is, wordt de terminologie die specifiek is voor liften gedefinieerd in een geïllustreerd tweetalig glossarium.

De inventaris komt voort uit de bundeling van verschillende lijsten van liften die sinds 2003 zijn opgesteld door de regionale erfgoedadministratie, door het Centre Urbain (nu Homegrade) en de gemeente Elsene sinds 2014, en vervolgens door de vzw Save Our Elevators en de gemeenten Schaarbeek en Sint-Lambrechts-Woluwe. Deze lijsten zijn verrijkt door de talrijke verzoeken om attestering van de historische waarde naar aanleiding van de bewustmakingscampagnes. Zo bevat de huidige databank meer dan 800 adressen. Momenteel wordt bij de inventarisatie voorrang gegeven aan "geattesteerde" liften. Hoewel het niet de bedoeling is dat de inventaris volledig is, wordt hij regelmatig aangevuld. Liften die beschermd zijn of zijn ingeschreven op de vrijwaringslijst zullen op termijn ook worden opgenomen, evenals andere liften die tijdens prospecties zijn geïdentificeerd.

Deze inventaris wordt uitgevoerd op participatieve wijze, met de mede-eigenaars en met medewerking van vele mensen die wij willen bedanken. Als u een lift kent die nog niet in de inventaris is opgenomen, of als u de historische waarde van uw lift erkend wilt zien, vul dan het online formulier in op de website van Homegrade.

Heeft u suggesties en/of vragen over de inhoud van deze publicatie, laat het ons dan weten per e-mail via het contactformulier.