Voormalig The Gresham Life Insurance / Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
Koningsplein 3

Het neoklassieke paviljoen op het Koningsplein 3 werd grondig gerenoveerd volgens plannen die in 1900 werden opgesteld door architect Léon Govaerts toen het gebouw werd uitgebreid voor rekening van het filiaal van The Gresham Life Assurance Company. Het is sinds 1967 eigendom van de Belgische staat. Het interieur is in Art Nouveau-stijl, met weelderige decoraties, een vestibule, een rond trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en een lift in het midden. Delen van dit interieur, waaronder de lift, werden in 1993 beschermd en rond 1998 gerestaureerd, na jaren van verwaarlozing. Originele elementen van de lift zijn gerestaureerd, terwijl andere in hun oorspronkelijke staat zijn hersteld. Dit zijn onder andere de bordesdeurDe deur op elk bordes die toegang geeft tot de liftkooi. op de bovenste verdieping, de wanden van de technische ruimte aan de kop van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  (katrolkamer) en de schachtbescherming op de bovenste verdieping en in de kelder. De originele liftkooi werd gedemonteerd en enige tijd tentoongesteld in het voormalige Liftmuseum aan de Bronstraat in Sint-Gillis. Het was de bedoeling om hem na de restauratie terug te plaatsen, maar het was misschien nodig om hem in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Bij de restauratie van de lift lag de nadruk meer op esthetische dan op functionele aspecten. Als gevolg daarvan is hij niet meer in gebruik.

Deze uitzonderlijke lift is een van de zeldzame voorbeelden van de Art Nouveau-stijl in Brussel. Voor het ontwerp liet Léon Govaerts zich waarschijnlijk inspireren door monumentale buitenlandse modellen die in architectuurtijdschriften uit die tijd werden gepubliceerd, zoals het Majolikahaus van Otto Wagner in Wenen, met plantaardige en geometrische motieven.

De lift is toegankelijk vanuit de vestibule via een monumentale trap van Carrara-marmer, aan weerszijden geflankeerd door gekleurde glas-in-loodramen met koepelsBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis. op sgraffitopanelen met bloemmotieven. De installatie bevindt zich in een cirkelvormige uitbouw. De lift loopt in het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en bediende vroeger vier verdiepingen. Het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. is zorgvuldig ontworpen, met wit geaderde marmeren treden, mozaïekvloeren, metalen leuningen versierd aan de uiteinden, muurbevestigingen met krullen en palmettenVersiering in de vorm van een palmblad. en muren die op elk niveau (oorspronkelijk) zijn doorboord met glas-in-loodramen aan de kant van de binnenplaats. Er is een nieuwe smeedijzeren deur in de stijl van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  toegevoegd om de trap na de begane grond af te sluiten.

De ovaalvormige schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  is volledig omsloten door een zeer originele bescherming. Het bestaat uit een ruitvormig traliewerk van strekmetaal boven een stalen plint die doorboord is met plantenmotieven. De bordesdeuren bestaan uit een stalen kader met een basis van plaatstaal met daarboven een strekmetalen traliewerk dat is versierd met decoratieve elementen in opengewerkt staal en reliëfmetaal. De motieven doen denken aan de vloermozaïeken en sgraffitoSgraffito (Italiaans, van sgraffiare: krabben), decoratieve muurtechniek waarbij men een donkere pleisterlaag (doorgaans zwart, roetbruin of grijs) met een lichtgekleurde pleisterlaag bedekt; door de bovenste, nog niet verharde, laag weg te nemen volgens een vooraf bepaald grafisch ontwerp ontstaat een verdiepte tekening; de lichtgekleurde pleisterlaag kan bovendien gekleurd worden ‘al fresco’ (op de verse pleister) of ‘al secco’ (op de droge pleister). in de entreehal. Op sommige niveaus is een rechthoekig gat uitgesnedenVerdiept aanbrengen, beitelen,… in het plaatstalen front voor de oproepknopEen knop naast elke bordesdeur waarmee de lift kan worden opgeroepen., die nu verdwenen is. 

De ronde houten liftkooi bestaat uit gebogen houten panelen die samengevoegd zijn in staanders die versierd zijn met friezenHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…).. Het wordt bekroond door een golvend kroonwerk met pinakelsSlanke beëindiging in de vorm van een gotisch torentje.. De originele bedieningsknoppenEen reeks knoppen in de liftkooi waarmee automatisch de gewenste verdieping wordt gekozen. Een stopknop, een alarmknop en een lichtschakelaar maken dit systeem vaak compleet.  of -hendel zijn verdwenen. De liftkooi schoof op rechthoekige houten geleidersVerticale rails van metaal en soms hout, bevestigd over de gehele hoogte van de schacht, waarlangs de liftkooi of het tegengewicht loopt. Kabels kunnen worden gebruikt als geleiders voor het tegengewicht.  en de gebogen bovenste beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. (waarschijnlijk opnieuw gemaakt) hield oorspronkelijk de ophangkabels vast. De parachuterem bevindt zich onder de cabine, bevestigd aan de onderste beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen..  Sporen op de grond geven aan dat de aandrijving, die niet vermeld staat op de plannen van L. Govaerts en nu verdwenen is, zich waarschijnlijk onderaan de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  bevond, in de kelder.Niet vermeld op de plannen van L. Govaerts en nu verdwenen, bevond de machinerieIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  zich waarschijnlijk in de kelder. De keerschijven van de liftkooi en het contragewicht zijn waarschijnlijk origineel. De positie van die keer- en afbuigpoelies bovenaan de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  en een foto uit ca. 1990 suggereren dat het tegengewichtVerbonden met de liftkooi aan de hand van tractiekabels en glijdend langs de verticale geleiders; het is meestal gemaakt van gietijzeren elementen (gietelingen). Het gewicht ervan is gelijk aan dat van een halfvolle liftkooi. Het biedt dus tegenwicht aan het gewicht van de liftkooi, waardoor minder energie nodig is om deze te verplaatsen.  waarschijnlijk tegen de buitenkant van het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. liep (nu onderdeel van een uitbreiding van het gebouw).

Hoewel de lift geen merknaam heeft, kan hij worden toegeschreven aan de firma Otis. Een catalogus van het merk (ca. 1925) verwijst namelijk naar een installatie voor het Brusselse hoofdkantoor van Gresham Insurance Cie. De technische kenmerken van de lift zijn ook vergelijkbaar met andere Otis-liften uit dezelfde periode ( Volderslaan 43 in Sint-Gillis, Belgielei 150 in Antwerpen), zoals de gebogen bovenste beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. met zijn geleisloffen en houten geleidersVerticale rails van metaal en soms hout, bevestigd over de gehele hoogte van de schacht, waarlangs de liftkooi of het tegengewicht loopt. Kabels kunnen worden gebruikt als geleiders voor het tegengewicht. .

Deze lift, een uitzonderlijk voorbeeld van de Art Nouveau-stijl die in Brussel bewaard is gebleven en een zeldzaam voorbeeld van productie van voor de Eerste Wereldoorlog, waarvan sommige originele kenmerken in 1998 zijn gerestaureerd, is van groot historisch, esthetisch en technisch belang.