Huis Solvay
Louizalaan 224

Huis Solvay, gebouwd door Victor Horta tussen 1895 en 1903, heeft een Otis-lift die oorspronkelijk was uitgerust met een goederenliftcompartiment onder de cabine. Hij bevindt zich in een gesloten schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  tussen de diensttrap en de achtergevel verlicht met ramen. Hij bedient vijf bouwlagen: de kelder, de benedenverdieping, de eerste verdieping, de tweede verdieping en de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. tussen de tweede en derde verdieping.

Was de lift gepland van bij het ontwerp? Werd hij een paar jaar na de bouw geïnstalleerd ter vervanging van een etenslift of een kleine goederenliftEen lift die voornamelijk bestemd is voor het vervoer van goederen/voorwerpen.  nadat Armand Solvay een ernstige operatie onderging ? In ieder geval was de lift aanwezig in het begin van de jaren 1920, zoals blijkt uit een Otis-catalogus uit 1925.

De plaatsing van de lift deels voor de ramen van het diensttrappenhuis is verrassend en suggereert dat de lift werd geïnstalleerd na voltooing van het gebouw. De schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  komt echter voor op de metaalstructuurplannen van Horta. Bovendien is de keuze van de locatie logisch, want op de eerste verdieping bevindt hij zich op het punt waar de proviandkamer en de eetkamer elkaar kruisen, zodat (voedings)waren vanuit de keuken tot op de benedenverdieping kan worden getransporteerd. De aanwezigheid van een hefinstallatie op deze locatie vanaf het begin, op zijn minst een etenslift of kleine goederenliftEen lift die voornamelijk bestemd is voor het vervoer van goederen/voorwerpen. , is daarom meer dan waarschijnlijk.

De installatie zoals die er nu staat, draagt de sporen van een grote aanpassing die in 1958 werd uitgevoerd door architect Jean Delhaye toen het gebouw werd heringericht voor het modehuis Wittamer. In antwoord op een offerteaanvraag voor de plannen werd de architect in een brief van Otis meegedeeld dat de wanden van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  volgens de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 26/2/1957 “van metselwerk of een ander brandwerend materiaal” moesten zijn, er werd geconcludeerd: “U kunt dus heel goed gewapend glas gebruiken om de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  af te sluiten, maar het moet worden ondersteund door metalen kaders, niet door hout. Alleen de deurlijsten, die door u moeten worden geleverd, mogen van hout zijn”.Deze aanbevelingen werden gedeeltelijk opgevolgd: de wand van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  die naar de achtertrap leidt, is inderdaad gemaakt van gewapend glas dat in een metalen structuur is geplaatst. De muur voor de raampartijen aan de achtergevel heeft daarentegen een harsachtige houtstructuur en geribbeld glas dat kenmerkend is voor het begin van de 20e eeuw. De gebruikte materialen en het feit dat de ramen in de achtergevel achter de liftschacht niet voorzien zijn van espagnoletten, maar van eenvoudige grendels die bediend kunnen worden ondanks de moeilijke toegang, suggereren dat deze glazen wand origineel is.

Het is verleidelijk om aan te nemen dat de houten en glazen wanden die Jean Delhaye tekende op de plannen die aan Otis werden voorgelegd, in feite de bestaande wanden van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  waren. Tijdens de werken van 1958 werd de muur tegenover de ramen van de achtergevel behouden, in tegenstelling tot de aanbevelingen van Otis. De bordesdeuren die de architect plaatste om de originele deuren te vervangen, zijn gemaakt van hout met een geverniste lichte eikfineer en hebben verzonken verchroomde handgrepen aan de binnenkant die typisch zijn voor de jaren 1950. De ruimten tussen de deuren en de bordessen1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap. zijn omsloten door metalen platen om een gladde wand te creëren voor de opening van de liftcabine wanneer deze in beweging is. Gezien de nauwe bordessen1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap. zijn de oorspronkelijke deuren waarschijnlijk voorzien van vouwhekken.

Tijdens dezelfde fase van de werkzaamheden werd een metalen vloer geïnstalleerd die met drie treden werd verhoogd om het niveauverschil tussen een rustpunt op de diensttrap en de vloer van de tweede verdieping op te vangen. Dankzij deze voorziening, die uitkomt op een nieuwe deur tegenover de lift, kon het personeel van Wittamer vanaf de diensttrap naar de werkplekken aan de achterkant van het gebouw zonder door de receptieruimten te hoeven lopen. Deze metalen vloer is scharnierend en kan worden opgetild om de ramen aan de achtergevel schoon te maken.

De mahoniehouten liftkooi heeft een rechthoekige plattegrond en verfijnd kastwerk. Hij heeft twee diagonaal tegenover elkaar liggende zijden om ruimte te bieden aan de beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen.. Het lijstwerk om de panelen is vergelijkbaar met dat op de binnendeuren van het Huis Solvay. De wand links is echter minder zorgvuldig uitgevoerd dan die achteraan en die rechts. Hij werd geplaatst na het verwijderen van een tweede toegangsdeur tot de liftkooi. De aanwezigheid van metalen rails aan de bovenkant geeft aan dat de twee toegangsopeningen aanvankelijk waren uitgerust met vouwhekken. Het dak van de cabine is ook omgevormd en was oorspronkelijk waarschijnlijk van glas.

De bedieningsknoppenEen reeks knoppen in de liftkooi waarmee automatisch de gewenste verdieping wordt gekozen. Een stopknop, een alarmknop en een lichtschakelaar maken dit systeem vaak compleet.  in de liftkooi en de oproep- en retourneerknoppen op de bordesdeuren werden ook vervangen tijdens de werkzaamheden in 1958. De vijf bediende stopplaatsen kunnen zowel vanuit de liftkooi als vanaf een van de verdiepingen worden bediend. De lift werd eigenlijk gebruikt als goederenliftEen lift die voornamelijk bestemd is voor het vervoer van goederen/voorwerpen.  om kleding te vervoeren, wat wordt bevestigd door de aanwezigheid van twee kapstokken en een stang aan het plafond.De beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. is diagonaal geplaatst om ruimte te besparen en dubbele toegang tot de liftkooi mogelijk te maken via de twee aangrenzende deuropeningen die oorspronkelijk aanwezig waren. Het goederenliftcompartiment onder de vloer van de liftkooi is verwijderd, maar de dubbele beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. die het vasthoudt, bestaat nog steeds en bevat het parachutesysteem aan de basis. Dit is een heel oud systeem dat in werking treedt bij een breuk in de ophangkabels, die aan weerszijden van de liftkooi langs de beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. naar beneden lopen om bij de voet samen te komen. Een recentere snelheidsbegrenzer maakt deze veiligheidsvoorziening compleet. De liftkooigeleiders zijn gemaakt van hout, wat een indicatie is van de ouderdom van de installatie.

Het lange, smalle tegengewichtVerbonden met de liftkooi aan de hand van tractiekabels en glijdend langs de verticale geleiders; het is meestal gemaakt van gietijzeren elementen (gietelingen). Het gewicht ervan is gelijk aan dat van een halfvolle liftkooi. Het biedt dus tegenwicht aan het gewicht van de liftkooi, waardoor minder energie nodig is om deze te verplaatsen.  glijdt over metalen T-geleiders aan de achterkant van de liftkooi in een uitsparing in de muur die deel lijkt uit te maken van de oorspronkelijke constructie.

De machinerieIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  bevindt zich in een krappe ruimte onder de kleine wenteltrapTrap die rond een centrale, verticale as of opening spiraalvormig omhoog loopt. die van de derde verdieping naar de zolderRuimte onder het dak. leidt. De Otis-lier met tractieschijf is een bijzonder compact model dat tot in de jaren 1950 werd gebruikt. Het kan geïnstalleerd zijn tijdens de moderniseringsfase in 1958 om een oudere lierGekoppeld aan de motor, een mechanisch apparaat dat de kabels van de cabine en het tegengewicht aandrijft op een trommel of tractieschijf.  te vervangen.

De lift van Huis Solvay vertoont overeenkomsten met twee andere Otis-liften uit de inventaris (houten geleidersVerticale rails van metaal en soms hout, bevestigd over de gehele hoogte van de schacht, waarlangs de liftkooi of het tegengewicht loopt. Kabels kunnen worden gebruikt als geleiders voor het tegengewicht.  en type beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. in het bijzonder): Lepoutrelaan 104 (circa 1912) en Regentschapsstraat 53 (circa 1913).

Concluderend bevestigen de typologische kenmerken van de lift en de constructiedetails van zijn integratie in het gebouw dat hij werd geïnstalleerd ten tijde van de bouw van het Huis Solvay, of op zijn laatst in het begin van de jaren 1920. Hoewel hij in 1958 ingrijpend werd verbouwd, heeft de installatie enkele van zijn originele kenmerken behouden, in het bijzonder de mahoniehouten liftkooi, waarvan het ontwerp waarschijnlijk van Horta of zijn atelier is.