Kenmerken van de installatie

Ontwerper(s)

Jaspar

Schindler

Installatie

aanpassing in een bestaand trappenhuis of ruimte

Datum van ingebruikname

circa 1920

Juridisch statuut

Beschermd sinds 13 december 2001

Hoofd- of dienstlift

hoofdlift

Energie

elektrisch

Aantal stopplaatsen

6

Nominale last (kg)

320

Aantal personen

4

Snelheid (m/s)

0,75

Type schacht

deels geopend schacht

Schachtwanden

smeedwerk
gaas

smeedwerk

Bordesdeuren
oude element(en)

metalen vouwhek

Geleiders

ijzeren ronde

Plaats van het tegengewicht

in een gemeenschappelijke schacht

Oproeknoppen

recente

Identificatieplaatjes

recente

Oude fabrieksmerken

ja

De kooi

Vorm van de kooi

vierhoekig

Kooimaterialen

houten eiken bewerkte glazen (bedrukt, gekleurd, afgeschuind)

verhoogd en opengewerkt

Kooideur

metalen vouwhek

Bedieningsknoppenkast

recente

Identificatieplaatjes

recente

Oude fabrieksmerken

neen

Verlichting

recente plafondlamp

Machinerie

Plaats van de machinerie

in de zolder

Lier

recente motor
tractieschijf

Schakelbord

recent

Verdiepingskiezer

oud

Snelheidsbegrenzer

oude snelheidsbegrenzer

Metadata

Datum redactie fiche

Maandag 10 februari 2025

Auteur van de fiche

Jérôme Bertrand

id

Urban : 414
lees meer

Beschrijving

De gebouwen van de voormalige textielfabriek Jules Waucquez et Cie, gelegen in het bouwblok, worden sinds het einde van de jaren 1970 gebruikt door het Brussels Stadsarchief. De plannen uit 1901 van architect H. Van Leuven voor de bouw van het eerste achtergebouw met twee bouwlagen en een zolderverdieping bevatten al een lift. Deze verdween waarschijnlijk toen dezelfde architect drie verdiepingen toevoegde naar zijn plannen van 1911. De Jaspar-lift in de ontvangsthal van het complex van het Stadsarchief in de Huidevettersstraat 65, die tegenwoordig niet meer in gebruik is, staat niet op de plannen van 1911, maar werd waarschijnlijk geïnstalleerd toen de uitbreiding werd voltooid. Typologische overeenkomsten met andere Jaspar-liften in de inventaris (Sint-Bernardstraat 76, Fabriekenstraat 34A, Rogierlaan 274) betekenen dat de installatie ten laatste uit de jaren 1920 dateert. De liftkooi lijkt ook op die van de lift in de voormalige kantoren van de firma in de Vanderhaegenstraat 18.

De lift in de Huidevettersstraat 65 bevindt zich rechts van de eerste trap die begint in de ontvangsthal. Voor de installatie van de lift moest de rechtertrap van de dubbele trap naar de eerste verdieping, die deel uitmaakte van de oorspronkelijke constructie uit 1901, worden verwijderd. De liftschacht, die zes stopplaatsen bedient, is gebouwd tegen de verschillende verdiepingen die grenzen aan de grote centrale lichtschacht, met behulp van een industriële metalen raamconstructie met bouten en klinknagels. Het kader van de bordesdeuren, voorzien van vouwhekken, is bekroond met smeedijzerwerk met krullen die het ovale Jaspar-logo omsluiten. Een vierkant traliescherm beschermt de voorkant van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  aan weerszijden van de vouwhekken. Afhankelijk van de verdieping bevinden de vouwhekken zich aan de voorkant van de schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  of aan de rechterkant.

De schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  werd gedeeltelijk afgesloten met metalen platen om een glad wand te creëren aan de kant van de bordesdeurDe deur op elk bordes die toegang geeft tot de liftkooi., waarschijnlijk tijdens de moderniseringswerkzaamheden die bij Schindler werden besteld om de lift weer in gebruik te nemen toen de gebouwen eind jaren 1970 werden gerenoveerd.

De rechthoekige liftkooi, die toegankelijk is via de voorkant op de benedenverdieping, heeft ook een zij-ingang die leidt naar de bordessen1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap. op de tweede, derde en vijfde verdieping. De eikenhouten lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … is het onderwerp geweest van bijzonder nauwgezette houtbewerking. Het koepeldakDak waarvan de buitenomtrek die van een koepel is. wordt bekroond door een rij kleine balustersVaasvormige spijl van een borstwering. die voor ventilatie zorgen. De achter- en linkerwand hebben facetgeslepen ruiten. De metalen vouwhekken met staanders die bestaan uit twee iets uit elkaar geplaatste platte staven met daarop spikes die op de twee kooideuren zijn gemonteerd, zijn typisch voor het merk Jaspar. Ze zijn vergelijkbaar met die op de bordesdeuren. De originele naamplaatjes, merknaam en bedieningsknoppenEen reeks knoppen in de liftkooi waarmee automatisch de gewenste verdieping wordt gekozen. Een stopknop, een alarmknop en een lichtschakelaar maken dit systeem vaak compleet.  zijn verdwenen. De cabine, die op ronde metalen geleidersVerticale rails van metaal en soms hout, bevestigd over de gehele hoogte van de schacht, waarlangs de liftkooi of het tegengewicht loopt. Kabels kunnen worden gebruikt als geleiders voor het tegengewicht.  glijdt, wordt ondersteund door een diagonaal geplaatste beugelEen metalen structuur, opgehangen aan de tractiekabels die de liftkooi of het tegengewicht dragen. waardoor twee cabinetoegangen aan aangrenzende zijden kunnen worden geopend. De ophanging van de liftkooi aan de tractiekabels is vernieuwd tijdens de modernisering aan het eind van de jaren 1970. Het tegengewichtVerbonden met de liftkooi aan de hand van tractiekabels en glijdend langs de verticale geleiders; het is meestal gemaakt van gietijzeren elementen (gietelingen). Het gewicht ervan is gelijk aan dat van een halfvolle liftkooi. Het biedt dus tegenwicht aan het gewicht van de liftkooi, waardoor minder energie nodig is om deze te verplaatsen.  bevindt zich in dezelfde schachtDe ruimte waarin de liftkooi en/of het tegengewicht bewegen, begrensd door de wanden, het plafond en de bodem van de put. De schacht kan gesloten of gedeeltelijk open zijn.  aan de achterkant van de liftkooi en loopt op T-vormige geleidersVerticale rails van metaal en soms hout, bevestigd over de gehele hoogte van de schacht, waarlangs de liftkooi of het tegengewicht loopt. Kabels kunnen worden gebruikt als geleiders voor het tegengewicht. .

De machinerieIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  op de bovenste verdieping van het gebouw, overdekt door een betonnen geraamte, is vervangen maar heeft nog een oude snelheidsbegrenzer en verdiepingskiezerEen elektromechanisch apparaat in de machinerie dat de exacte positie van de liftkooi aangeeft door middel van overeenkomstige contacten op elke verdieping. Verbonden met de oproep- en bedieningsknoppen kan de liftkooi op de gewenste verdiepingen worden gestopt en gestart. . Ondanks de veranderingen die hij heeft ondergaan, is deze lift een zeldzaam vroeg voorbeeld van een Jaspar-lift die in de context van een commercieel gebouw is geïnstalleerd.